Stanisława Wawrykiewicz (1904-1981)

                Stanisława Michalina Wawrykiewicz urodziła się 3 listopada 1904 r. w Brzesku, w rodzinie mieszczańskiej Jana Wawrykiewicza i Albiny z Jaworskich.

                Po ukończeniu w r. 1916 czteroklasowej szkoły powszechnej, w latach 1916-24 kontynuowała naukę w Gimnazjum Państwowym w Brzesku. Wychowawcą klasy, do której uczęszczała był profesor Jan Gardziel. Po uzyskaniu egzaminu dojrzałości, zdała go ponownie jako eksternistka w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Męskim w Krakowie. Na jego podstawie została uznana tymczasowym nauczycielem w publicznych szkołach powszechnych z językiem wykładowym polskim.

                Po uzyskaniu matury w Seminarium Nauczycielskim podjęła pracę w szkolnictwie powszechnym: w siedmioklasowych szkołach w Uszwi i Szczurowej (1925), dwuklasowej szkole w Rudach Rysiu (1925-27) i trzyklasowej szkole w Maszkienicach (1927-35), której od 1933 r. była kierownikiem.

                Ucząc, równocześnie podnosiła swoje kwalifikacje pedagogiczne. W r. 1927 zdała egzamin przed komisją egzaminacyjną w Tarnowie i otrzymała świadectwo kwalifikacyjne na nauczyciela szkół powszechnych, a w r. 1928 tytuł stałej nauczycielki szkół powszechnych.

                Pracując w szkole w Maszkienicach jako studentka zwyczajna przez 18 trymestrów słuchała wykładów i brała udział w proseminariach i seminariach na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studia te ukończyła w r. 1933 uzyskaniem dyplomu nauczyciela szkół średnich w zakresie historii jako przedmiotu głównego i nauki obywatelskiej jako przedmiotu dodatkowego. W skład Państwowej Komisji Egzaminacyjnej wchodzili: prof. dr Leon Sternbach, prof. dr Ludwik Piotrowicz, prof. dr Jan Dąbrowski, prof. dr Stanisław Kot, prof. dr Roman Dybowski i dr Adam Kłodziński.

                W r. 1936 S. Wawrykiewicz została przeniesiona na własną prośbę do Szkoły Powszechnej nr 2, a następnie (od 1.08 1936 r.) do Szkoły Powszechnej nr 1 w Brzesku.

                W r. 1938 starała się o posadę kierownika szkół powszechnych, a w rok później Szkoły Powszechnej im. św. Kingi w Bochni, jednak jej prośby nie zostały uwzględnione.

                W 1938 r. Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego przyznało jej brązowy medal za długoletnią, nienaganną pracę w szkolnictwie. Przed r. 1939 S. Wawrykiewicz działała w wielu organizacjach paramilitarnych, zawodowych i kulturalnych, m.in. w Związku Strzeleckim, Lidze Obrony Powietrznej Kraju, Polskim Czerwonym Krzyżu, Związku Nauczycielstwa Polskiego i Towarzystwie Szkoły Ludowej.

                Z chwilą wybuchu wojny pracowała w polskim szkolnictwie jawnym, a w latach 1939-1942 w tajnym szkolnictwie niezorganizowanym, następnie w latach 1942-1945 w szkolnictwie tajnym zorganizowanym, zarówno powszechnym jak i średnim.

                Po wyzwoleniu Brzeska S. Wawrykiewicz ponownie podjęła pracę w Szkole Powszechnej nr 1, a później w latach 1945-49 pełniła obowiązki kierownika Szkoły Powszechnej Żeńskiej nr 2 im. św. Jadwigi. Ponadto w r. szkolnym 1946/47 była kierownikiem kursu pedagogicznego, natomiast w latach 1948-50 dyrektorem Publicznej Średniej Szkoły Zawodowej w Brzesku. Brała również udział w licznych kursach wakacyjnych dla nauczycieli i kierowników szkół oraz zjazdach jako przewodnicząca Wydziału Pedagogicznego i prezes ogniska ZNP.

                Z nastaniem stalinowskiego terroru, S. Wawrykiewicz została odwołana z piastowanej funkcji i przeniesiona na stanowisko nauczyciela w Szkole Powszechnej nr 2, w której pracowała do r. 1951. Powodem pozbawienia jej stanowiska było - jak pisano w urzędowej opinii - utrudnianie pracy, brak udziału w pracy społecznej swojego środowiska, powiązanie z kolegami mieszczańskimi i słabe osiągnięcia pedagogiczne.

                W r. 1951 S. Wawrykiewicz podjęła pracę nauczyciela historii w Liceum Ogólnokształcącym w Brzesku, gdzie uczyła do r. 1971. Po przejściu na rentę w roku szkolnym 1971/72 jako nauczyciel kontraktowy uczyła w tej szkole j. polskiego.

                Zmarła w 1981 r. w Brzesku i została pochowana w grobie rodzinnym na tutejszym Cmentarzu Parafialnym.

<powrót>