Ignacy Patolski (1887-1942)

                Ignacy Patolski, wieloletni nauczyciel brzeskiego gimnazjum i szkół powszechnych, artysta malarz, animator życia kulturalnego, działacz społeczny i ludowy, ofiara terroru hitlerowskiego, urodził się 23 stycznia 1887 r. w Krakowie, w rodzinie Jana i Heleny z Nazarów.

                Po ukończeniu szkół: ludowej i wydziałowej, kształcił się rok w Szkole Przemysłowej w Krakowie, a następnie w Seminarium Nauczycielskim w Tarnowie, które ukończył egzaminem maturalnym w 1907 r. Kwalifikacje zawodowe podnosił również na uniwersytecie wakacyjnym w Zakopanem (1920-1922), na Wyższych Kursach Malarstwa, Rysunku i Robót Ręcznych w Krakowie (1923) oraz w Państwowym Instytucie Robót Ręcznych w Warszawie (1923/24).

                Nim związał się z Brzeskiem na stałe, uczył w szkołach powszechnych w Wietrzychowicach (1907-1909), Gręboszowie (1909-1910) i Oleśnie koło Dąbrowy Tarnowskiej (1910-1924). Pracując w Oleśnie czynnie działał w ruchu ludowym. W 1920 r. na rok przerwał pracę pedagogiczną i podjął się kierownictwa Powiatowej Spółdzielni Nauczycielskiej w Dąbrowie Tarnowskiej.

                W 1924 r. po otrzymaniu nominacji na nauczyciela szkół średnich przeniósł się do Brzeska, gdzie do 1939 r. uczył rysunku i robót ręcznych w Państwowym Gimnazjum Koedukacyjnym (później im. J. Piłsudskiego) oraz sprawował opiekę nad pracowniami: introligatorską i stolarską, Kasą Oszczędności i Pożyczek, kołami: modelarskim, Ligi Obrony Powietrznej Państwa, a także Ligi Morskiej i Kolonialnej.

                Od 1930 r. był członkiem Rady Tymczasowej i Zarządu Powiatu, a od 1931 r. sekretarzem Towarzystwa Opieki nad Młodzieżą Szkół Średnich. Ponadto od 1934 r. uczył również rysunku i robót ręcznych w Szkole Powszechnej Żeńskiej w Brzesku. Za całokształt pracy został w 1938 r. odznaczony brązowym medalem „Za Długoletnią Służbę”.

                Z chwilą wybuchu II wojny światowej J. Patolski organizował pomoc dla jeńców i uchodźców, a także współpracował ze Związkiem Walki Zbrojnej. 12 maja 1941 r. został aresztowany przez gestapo i umieszczony na ponad rok w więzieniu w Tarnowie, skąd został wywieziony do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Wykończony bardzo trudnymi warunkami obozowymi zmarł 10 lutego 1942 r.

                Profesor J. Patolski malował głównie olejne i akwarelowe pejzaże oraz martwe natury (m.in. „Primula w doniczce”, olej, tektura, sygn., własność prof. J. Pinowskiego w Warszawie). Dla sceny gimnazjalnej wykonywał afisze i scenografie m.in. do „Dożywocia” A. Fredry (1924), „Antygony” Sofoklesa (1925), „Betlejem Polskiego” L. Rydla (1926), „Balladyny” J. Słowackiego (1927), „Szopki studenckiej” K. Missony, „Kościuszki pod Racławicami” W. Anczyca (1929), „Wyzwolenia” S. Wyspiańskiego (1930) i „Jasełek” (1932). Projektował również Pomnik  Nieznanego Żołnierza w Brzesku, usytuowany przy ul. Kościuszki, obok muru Starego Cmentarza, uroczyście odsłonięty 15 sierpnia 1925 r., a także winiety gimnazjalnych tableau (jedno w zbiorach LO).

Należał również do ofiarodawców pamiątek dla Szkolnego Muzeum Wojskowego, mieszczącego się do 1939 r. w brzeskim gimnazjum.

<powrót>